Brak sprzeciwu na pobranie narządów oznacza zgodę
publikacja: 2014-05-22, sekcja: prawo medyczneNieświadomość społeczna w zakresie zasad obowiązujących w przypadku możliwości pobrania narządów od zmarłego dawcy, u którego stwierdzono śmierć mózgu bądź nieodwracalne zatrzymanie krążenia, jest zatrważająca. W dalszym ciągu znakomita większość uważa, iż konieczne jest wyrażenie zgody za życia dawcy. Tymczasem ustawodawca celowo zastosował konstrukcję braku sprzeciwu. Zgodnie z art. 5 § 1 Ustawy o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów pobrania komórek, tkanek lub narządów ze zwłok ludzkich w celu ich przeszczepienia można dokonać, jeżeli osoba zmarła nie wyraziła za życia sprzeciwu. Wbrew przyjętemu założeniu, lekarz nie ma prawnego obowiązku prosić o wyrażenie zgody najbliższą rodzinę. Przeprowadzona w sytuacji śmierci potencjalnego dawcy rozmowa z najbliższą rodziną ma na celu ustalenie istnienia bądź braku sprzeciwu na pobranie narządów.
W myśl art. 6 ust. 1 przytoczonej ustawy sprzeciw wyraża się w formie:
1) wpisu w centralnym rejestrze sprzeciwów na pobranie komórek, tkanek i narządów ze zwłok ludzkich;
2) oświadczenia pisemnego zaopatrzonego we własnoręczny podpis bądź
3) oświadczenia ustnego złożonego w obecności co najmniej dwóch świadków, pisemnie przez nich potwierdzonego.
Jeśli w centralnym rejestrze nie zarejestrowano sprzeciwu danej osoby, obowiązkiem lekarza bądź innego podmiotu realizującego świadczenia opieki zdrowotnej, jest uzyskanie informacji o istnieniu sprzeciwu w dwóch pozostałych dopuszczalnych formach.
W związku z przyjętą regulacją ustawową, bezzasadne wydaje się propagowanie i wypełnianie tzw. oświadczeń woli, których treść świadczy o „wyrażeniu zgody na pobranie organów”. Takie oświadczenie jest w gruncie rzeczy nieskuteczne prawnie w związku z przyjętą formułą braku sprzeciwu. Wydaje się słusznym przyjęcie, iż ustawodawca zastosował taki zabieg celowo, mając na uwadze wyższe dobro w postaci ratowania życia wielu ludzi niż świadomość prawną pojedynczej jednostki.
-----
Zapraszamy do przeczytania innych artykułów z sekcji prawo medyczne oraz kontaktu z naszymi prawnikami.
Kancelaria świadczy także porady prawne przez Internet, zapraszamy do wypełnienia bezpłatnego formularza wyceny usługi.
