Mobbing w pracy - co zrobić ?

publikacja: 2015-03-15, sekcja: inne obszary prawa

Pojęcie mobbingu uregulowane zostało przez Kodeks Pracy. Zgodnie z nim mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika

wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej,
powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika,
izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.

Celem, a także skutkiem mobbingu jest naruszenie godności pracowania, a niekiedy również jego poniżenie czy ośmieszenie. Za mobbing w zakładzie pracy odpowiada pracodawca. Trzeba zauważyć, iż to na pracodawcy ciąży obowiązek, zgodnie z kodeksem pracy przeciwdziałania temu zjawisku. Powinien on w tym celu przeprowadzać szkolenia wskazując na konsekwencje jego stosowania, wprowadzając procedury, które pozwalają na wykrycie tego zjawiska i jego zakończenie.

Co może zostać uznane za mobbing ?

Za mobbing uznane może być ciągłe krytykowanie lub upominanie, grożenie, krzyczenie, niedopuszczanie do głosu, przerywanie pracownikowi wypowiedzi, ignorowanie i unikanie rozmów z nim, ośmieszanie, niedawnie możliwości wypowiedzenia się, nieformalne wprowadzeniem zakazu rozmów z nękanym pracownikiem, uniemożliwienie komunikacji z innymi. Ponadto, niedawanie pracownikowi żadnej pracy, dawanie mu pracy niemożliwej do wykonania, odbieranie mu jej, a nawet powierzenie pracy poniżej jego kwalifikacji, która będzie dla danej osoby poniżająca czy uwłaczająca.

Co nie jest mobbingiem ?

Pojęcie mobbingu nie obejmuje uzasadnionej krytyki w sytuacji, gdy pracownik nienależycie wykonuje swoje obowiązki pracownicze, a pracodawca egzekwuje ich prawidłowe wykonanie, gdyż podległość służbowa wynika z natury stosunku pracy ( SA w Gdańsku, 28.02.2014, III APa 2/14)

Ogólne stwierdzenie, że przełożony będzie obserwował podwładnych pod kątem wywiązywania się z obowiązków, co w efekcie może skończyć się rozwiązaniem umowy o pracę w razie negatywnej oceny, mieści się w zakresie uprawnień nadzorczych pracodawcy. Nie należy tego traktować jako przejawu dyskryminacji czy mobbingu. Do sfery uprawnień pracodawcy należy także decydowanie o tym kiedy, jakiego rodzaju i w jakim zakresie zostaną przeprowadzone kontrole zatrudnionych. ( SA w Gdańsku, 05.07.2013, III APa 10/13)

Nawet używanie wulgaryzmów i niekulturalna forma krytyki pracownika przez osobę działającą w imieniu pracodawcy nie będzie uznana za mobbing, jeśli wypowiedzi szefa są merytoryczne, odnoszą się do sposobu wykonywania pracy i mieszczą się w prawie do oceny realizowanych zadań. ( SA w Gdańsku, 21.01.2013, III APa 29/12

Jakie roszczenia przysługują pracownikowi ?

Pracownik, u którego mobbing wywołał rozstrój zdrowia, może dochodzić od pracodawcy odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Pojęcie rozstroju zdrowia nie zostało wyjaśnione przez ustawodawcę, jednakże możemy przez to rozumieć np. zachorowanie na depresję, schizofrenię, doprowadzenie do udaru mózgu, zawału serca itd. Wysokość przyznanego zadośćuczynienia zależna będzie od rozmiaru doznanej krzywdy, czasu trwania cierpień oraz intensywności. Istotne będą tutaj również skutki stosowania mobbingu. Oznacza to, że wyższa kwota zadośćuczynienia zostanie przyznana osobie, która wskutek np. nękania i zastraszania przez szefa, doznała uszczerbku na zdrowiu w postaci choroby psychicznej, niż osobie u której skutki stosowania mobbingu będą znikome. Ważnym elementem, pomocniczym przy określeniu przez sąd wysokości roszczenia będzie czas trwania mobbingu oraz jego charakter. Długotrwałe poniżanie pracownika publicznie przez mobbera będzie szczególnie uwzględniane przy określeniu wysokości zadośćuczynienia.

Natomiast, jeżeli pracownik, który wskutek mobbingu rozwiązał umowę o pracę, to przysługuje mu prawo dochodzenia od pracodawcy odszkodowania - w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę.

Jak rozwiązać umowę o pracę w takim przypadku ?

Pracownik musi złożyć oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę. Powinno to nastąpić na piśmie z podaniem przyczyny, uzasadniającej rozwiązanie umowy. tzn. w oświadczeniu należy wskazać, iż pracownik rozwiązuje umowę z uwagi na fakt stosowania wobec niego mobbingu.

Należy dodać, że sprawcą mobbingu może być pracodawca, osoby zarządzające zakładem pracy, a także przełożeni pracownika. Pracownik dochodząc przed sądem roszczeń z w/w względów, musi udowodnić że w zakładzie pracy doszło do stosowania wobec niego mobbingu, bowiem to na pokrzywdzonym pracowniku spoczywa ciężar udowodnienia tych zdarzeń. Musi on wykazać że w wyniku nękania doszło u niego do rozstroju zdrowia.

-----
Zapraszamy do przeczytania innych artykułów z sekcji inne obszary prawa oraz kontaktu z naszymi prawnikami.
Kancelaria świadczy także porady prawne przez Internet, zapraszamy do wypełnienia bezpłatnego formularza wyceny usługi.