Zwolnienie dyscyplinarne z pracy - podstawy

publikacja: 2015-06-19, sekcja: inne obszary prawa

W Kodeksie Pracy uregulowana została instytucja pozwalająca na rozwiązanie umowy o pracę bez zachowania terminów okresu wypowiedzenia umowy. Rozwiązanie umowy o pracę w taki sposób jest jednostronnym oświadczeniem woli pracodawcy i stanowi nadzwyczajny sposób rozwiązywania stosunku pracy, dlatego może zostać zastosowane przez pracodawcę tylko w wyjątkowych okolicznościach z zachowaniem szczególnej ostrożności. Złożenie takiego oświadczenia woli wywołuje skutek w postaci zakończenia stosunku pracy z chwilą dojścia do drugiej strony w taki sposób, ażeby mogła się zapoznać z treścią tego oświadczenia. Należy wskazać, że odmowa przyjęcia przez pracownika „zwolnienia dyscyplinarnego” jest bezskuteczna.

Ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych jako podstawa zwolnienia

Zgodnie z art. 52 § 1 Kodeksu Pracy pracodawca może rozwiązać umowę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych. Dodatkowo należy zaznaczyć, że zastosowanie tego przepisu może mieć miejsce tylko jeżeli zachowanie w postaci ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych będzie przez pracownika zawinione. W powyższym przepisie nie został zawarty katalog wskazujący jakie postępowania pracowników można zaliczyć do ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych w związku z tym należy przywołać kilka przykładów, uznawanych przez sądy za takie zachowanie.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 kwietnia 2005 r. , sygn.. akt I PK 208/04 orzekł, że nielojalność pracownika może stanowić postawę wypowiedzenia umowy o pracę bez wypowiedzenia, bowiem zgodnie z treścią niniejszego orzeczenia „Świadome organizowanie przez pracownika równoczesnego przejścia kilku pracowników do pracodawcy prowadzącego działalność konkurencyjną może być zakwalifikowane jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych i stanowić uzasadnioną przyczynę rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 KP.”

Dalej zależy przytoczyć treść orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 12 września 2000 r. sygn. akt: I PKN 28/00, w którym wskazano, iż „usiłowanie kradzieży lub przywłaszczenia mienia pracodawcy mające znamiona wykroczenia, a nie przestępstwa, może być zakwalifikowane jedynie w kategoriach art. 52 § 1 pkt 1 KP (jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych).”

Kolejnymi przykładami wartymi wymienienia stanowiącym ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych są: nie przyjście pracownika do pracy i nieusprawiedliwienie swojej nieobecności, wyłudzanie przez pracownika niezależnych mu świadczeń, stawienie się w pracy lub wykonywanie obowiązków pracowniczych w stanie nietrzeźwym, znieważenie przez pracownika swojego przełożonego. Warto również wskazać, że ciężkim naruszeniem podstawowych obowiązków pracowniczych może być zachowanie polegające na ubliżaniu współpracownikom przez np. ich kierownika.

Inne podstawy rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia

Ponadto, pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie:

1. popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem,

2. zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.

O czym należy pamiętać

Trzeba wskazać, że pracodawca dokonując zwolnienia w tym trybie powinien pamiętać o:

zachowaniu formy pisemnej,
wskazaniu przyczyny rozwiązania umowy,
pouczenia pracownika o prawie odwołania do sądu pracy.

Dodatkowo należy pamiętać, że rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika nie może nastąpić po upływie 1 miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy.

-----
Zapraszamy do przeczytania innych artykułów z sekcji inne obszary prawa oraz kontaktu z naszymi prawnikami.
Kancelaria świadczy także porady prawne przez Internet, zapraszamy do wypełnienia bezpłatnego formularza wyceny usługi.