Postępowanie przed sądami administracyjnymi - zmiany w 2015 r.
publikacja: 2015-07-15, sekcja: prawo administracyjneW dzienniku ustaw ogłoszono zmiany w dotyczące ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Nowelizacja tej materii ma na celu usprawnienie, przyspieszenie i uproszczenie postępowania przed sądami administracyjnym, a ponadto eliminuje rozbieżności w orzecznictwie dotyczącym wykładni przepisów prawo o postępowaniu przez sądami administracyjnymi.
Jakie zmiany wprowadza nowelizacja ?
Regulacje ujęte w nowelizacji wprowadzają ciekawe rozwiązanie zgodnie z którym, w przypadku uchylenia decyzji gdy stwierdzono naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy jak również w razie stwierdzenia nieważności decyzji, sąd może zobowiązać organ do wydania w określonym terminie decyzji przy równoczesnym wskazaniu sposobu załatwienia sprawy lub jej rozstrzygnięcia, jeżeli jest to uzasadnione okolicznościami sprawy, a rozstrzygnięcia nie pozostawiono uznaniu organu. W razie niewydania przez organ decyzji w określonym przez sąd terminie sąd na wniosek strony może we własnym zakresie wydać orzeczenie (o ile pozwalają na to okoliczności sprawy), a ponadto może wymierzyć organowi grzywnę lub przyznać od tego organu na rzecz skarżącego sumę pieniężną jako rodzaj odszkodowania. Powyższe ma celu stworzenie sądom administracyjnym możliwości merytorycznego orzekania w sprawie oraz spowodowanie przyspieszenia postępowania.
Nowelizacja rozszerza katalog sytuacji, kiedy możliwe jest ukaranie grzywną organu niewykonującego wyrok sądu administracyjnego. Wprowadza również możliwość przyznania od organu na rzecz skarżącego sumy pieniężnej w wysokości nieprzekraczającej ½ wymierzonej organowi grzywny.
Ponadto, w niektórych sytuacjach Naczelny Sąd Administracyjny NSA będzie mógł orzekać co do istoty sprawy ostatecznie i merytorycznie rozstrzygając sprawę w razie uwzględnienia skargi kasacyjnej, a powyższe jest wynikiem zmiany art. 188 omawianej ustawy.
Kolejną zmianą przyjętą przez nowelizację jest przyznanie prawa samokontroli przez wojewódzki sąd administracyjny. Zgodnie z nią, jeżeli przed przedstawieniem skargi kasacyjnej Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu wojewódzki sąd administracyjny stwierdzi, że w sprawie zachodzi nieważność postępowania albo podstawy skargi kasacyjnej są oczywiście usprawiedliwione, uchyla zaskarżony wyrok lub postanowienie rozstrzygając na wniosek strony także o zwrocie kosztów postępowania kasacyjnego i na tym samym posiedzeniu ponownie rozpoznaje sprawę. Od wydanego orzeczenia przysługuje skarga kasacyjna.
Ustawa przyznaje referendarzom sądowym znacznie większy zakres czynności procesowych. Referendarzom powierzono czynności procesowe związane z opłatami kancelaryjnymi, sprawy dotyczące ustanowienia kuratora dla strony niemającej zdolności procesowej a także dla osoby której miejsce pobytu jest nieznane i kuratora spadku, zwrotu akt organowi po zakończonym postępowaniu, stwierdzania prawomocności wyroków czy wykonywania czynności w zakresie postępowania o przyznanie prawa pomocy.
Nowelizacją dokonano również rozszerzenia zakresu zwolnień z obowiązku uiszczania kosztów sądowych:
- nie mają obowiązku uiszczania opłat sądowych organizacje pożytku publicznego, działające na podstawie przepisów o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, w sprawach własnych;
- ponadto nie ma obowiązku uiszczania opłaty sądowej strona skarżąca działanie lub bezczynność organów lub przewlekłe prowadzenie postępowania w sprawach dotyczących udzielania cudzoziemcom ochrony oraz dotyczących dodatków mieszkaniowych.
Niniejszą ustawą wprowadzono zapis który jednoznacznie przyznaje zdolność prawną organom administracji publicznej. Organy te posiadają więc zdolność do występowania przed sądami administracyjnymi. Dodatkowo w ustawie wskazano, że pełnomocnikiem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania są przedmiotem skargi, może być także funkcjonariusz lub pracownik kierowanej przez ten organ jednostki organizacyjnej.
Kiedy ustawa zaczyna obowiązywać?
Powyższe przepisy wchodzą w życie z dniem 15 sierpnia 2015 r.
-----
Zapraszamy do przeczytania innych artykułów z sekcji prawo administracyjne oraz kontaktu z naszymi prawnikami.
Kancelaria świadczy także porady prawne przez Internet, zapraszamy do wypełnienia bezpłatnego formularza wyceny usługi.
