Umorzenie postępowania karnego na wniosek pokrzywdzonego - zmiany w KK
publikacja: 2015-08-17, sekcja: prawo karneNowelizacja Kodeksu Karnego, która weszła w życie 1 lipca 2015 r. wprowadziła nową instytucję, uregulowaną w art. 59a kodeksu karnego, dotyczącą umorzenia postępowania na wniosek pokrzywdzonego czynu, który ścigany jest z urzędu.
Kiedy można zastosować umorzenie postępowania na wniosek pokrzywdzonego?
Jest wiele przesłanek, które muszą zostać spełnione aby możliwe było zastosowanie tej instytucję. Dotyczą one: kategorii czynów – czyli odnoszą się do zagrożenia karą, określonych sprawców, podjęcia decyzji przez pokrzywdzonego i zabezpieczenie jego interesów poprzez naprawienie szkody lub zadośćuczynienie oraz wyłączenia możliwości stosowania tej instytucji.
Pierwszą z omawianych przesłanek jest zagrożenie karą. Zgodnie z regulacją instytucji tej polegają czyny zagrożone karą pozbawienia do lat 3. Rozszerzono zakres jej stosowania co do przestępstw przeciwko mieniu, gdzie niniejszą instytucję można zastosować jeżeli zagrożenie karą pozbawienia wolności nie przekracza 5 lat. Ponadto, przepis włącza możliwość umorzenie postępowania na wniosek pokrzywdzonego w przypadku czynu opisanego w art. 157 § 1 kk, tj. średniego uszczerbku na zdrowiu. Należy wskazać, że możliwe jest zastosowanie niniejszej instytucji do czynów które zagrożone są karą łagodniejszą, tj. karą grzywny czy karą ograniczenia wolności.
Należy w tym miejscu wyraźnie zaznaczyć, iż warunkiem uwzględnienia wniosku o umorzenie postępowania jest naprawienie szkody w całości lub zadośćuczynienie za doznaną krzywdę. Nie wystarczy tutaj ustalenie z poszkodowanym, że sprawca naprawi szkodę w przyszłości, bowiem przepis jasno wskazuje, że obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienie musi zostać wykonane przed wydaniem postanowienia o umorzeniu postępowania.
Następnie by skorzystać z tej instytucji, konieczne jest ustalenie czy sprawca nie był wcześniej karany za umyślne przestępstwo z użyciem przemocy.
Kolejny elementem koniecznym do spełnienia przesłanek określonych w art. 59a Kodeku Karnego jest złożenie wniosku przez pokrzywdzonego o umorzenie postępowania. Wniosek ten może zostać złożony na piśmie lub ustnie do protokołu. Jeżeli jest kilku pokrzywdzonych, wniosek taki powinien wpłynąć od każdego z nich. Należy pamiętać, iż winien on zostać zgłoszony przed rozpoczęciem przewodu sądowego w pierwszej instancji.
Negatywna przesłanka
Przepisu dotyczącego umorzenia postępowania w warunkach określonych w art. 59a nie można zastosować, jeżeli zachodzi szczególna okoliczność uzasadniająca, że umorzenie postępowania byłoby sprzeczne z potrzebą realizacji celów kary. Należy tutaj pamiętać o dwóch podstawowych celach kary – pierwsza dotyczy kształtowania świadomości prawnej w społeczeństwie druga związana jest z elementami zapobiegawczymi i wychowawczymi. Te elementy należy zbadać aby ocenić czy nie spełniła się przesłanka negatywna, uniemożliwiająca uwzględnienie wniosku.
Podstawa umorzenia postępowania
Jeżeli spełnione zostaną wszystkie przesłanki, umorzenie postępowania na wniosek pokrzywdzonego, ma charakter obligatoryjny. W takim wypadku wydane zostanie postanowienie o umorzeniu postępowania, które oparcie znajdzie w art. 17 § 1 pkt 11 Kodeksu Postępowania Karnego.
-----
Zapraszamy do przeczytania innych artykułów z sekcji prawo karne oraz kontaktu z naszymi prawnikami.
Kancelaria świadczy także porady prawne przez Internet, zapraszamy do wypełnienia bezpłatnego formularza wyceny usługi.
