Opóźniony lub odwołany lot? Prawa pasażera

publikacja: 2016-08-03, sekcja: prawo cywilne

Podstawę prawną odpowiedzialności przewoźnika w transporcie lotniczym w turystyce stanowi ogólnie art. 208 ustawy Prawo lotnicze, według którego przewoźnik lotniczy odpowiada za szkody w przewozie pasażerów, bagażu i towarów na zasadach określonych w umowach międzynarodowych ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską, stosownie do zakresu ich stosowania. W konsekwencji zagadnienia dotyczące praw pasażera w razie opóźnienia lub odwołania lotu zostały kompleksowo uregulowane w przepisach unijnych – kluczowe znaczenie ma tutaj Rozporządzenie (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiające wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylające Rozporządzenie (EWG) nr 295/91. Rozporządzenie określa tzw. minimalne prawa pasażerów w następujących sytuacjach:

a)  odmowy przyjęcia na pokład wbrew ich woli;

b)  odwołania ich lotu;

c)  opóźnienia ich lotu,

a także definiuje krąg osób, które mogą skorzystać z przewidzianych w nim roszczeń, ograniczając zakres stosowania przepisów w zasadzie do obszaru UE. I tak powołane rozporządzenie ma zastosowanie:

a)  do pasażerów odlatujących z lotniska znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego UE, (początek podróży w UE), a także Szwajcarii,

b)  bądź do pasażerów odlatujących z lotniska znajdującego się w kraju trzecim i lądujących na lotnisku w państwie członkowskim UE (koniec podróży w UE), a także Szwajcarii; jeżeli przewoźnik lotniczy obsługujący dany lot jest przewoźnikiem wspólnotowym. W tym zakresie obowiązują jeszcze dodatkowe wymogi, w tym m. in. posiadanie potwierdzonej rezerwacji lotu.

Jeżeli chodzi stricte o prawa pasażerów w sytuacji odwołania lotu lub jego opóźnienia, to w pierwszym przypadku pasażerowie, których odwołanie lotu dotyczy mają prawo do:

  1. zwrotu pełnej ceny biletu wraz z bezpłatnym lotem powrotnym do pierwszego miejsca odlotu, w najwcześniejszym możliwym terminie;
  2. zagwarantowania im innego połączenia do miejsca docelowego na porównywalnych warunkach, w najwcześniejszym możliwym terminie lub w późniejszym terminie dogodnym dla pasażera, w zależności od dostępności wolnych miejsc,
  3. bezpłatnego posiłku i napojów w ilościach adekwatnych do czasu oczekiwania;
  4. zakwaterowania w hotelu,
  5. transportu pomiędzy lotniskiem a miejscem zakwaterowania (zwrot kosztów taksówki).
  6. dwóch rozmów telefonicznych, dwóch dalekopisów, dwóch przesyłek faksowych lub e-mailowych.

Ponadto, pasażerowie mogą być uprawnieni do odszkodowania w wysokości od 250 EUR do 600 EUR (w zależności od zasięgu w km odwołanego lotu). Przewoźnik może pomniejszyć kwotę odszkodowania o 50%, gdy czas przylotu alternatywnego lotu w stosunku do planowanego nie przekracza od 2-4 godzin (w zależności od kategorii lotów i ich zasięgu). Prawo do odszkodowania nie będzie jednak przysługiwać pasażerowi m. in wówczas, gdy został on poinformowany o odwołaniu lotu co najmniej 2 tygodnie przed planowanym czasem odlotu. Poza tym obsługujący przewoźnik lotniczy nie jest zobowiązany do wypłaty odszkodowania, jeśli może dowieść, że odwołanie jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków (np. atak terrorystyczny, warunki atmosferyczne, niektóre problemy techniczne maszyn).

W przypadku opóźnienia lotu istotne znaczenie ma czas opóźnienia, bo to on determinuje katalog uprawnień dla pasażera. Co do zasady pasażerowi przysługują w takiej sytuacji posiłki oraz napoje w ilościach adekwatnych do czasu oczekiwania oraz dwie rozmowy telefoniczne, dwa dalekopisy, dwie przesyłki faksowe lub e-mailowe. Jeżeli opóźnienie jest tak duże, że wylot ma nastąpić co najmniej dzień po terminie poprzednio zapowiedzianego odlotu, to pasażer ma prawo do zakwaterowania w hotelu oraz transportu do hotelu. Dopiero gdy opóźnienie wynosi co najmniej pięć godzin można żądać zwrotu pełnej ceny biletu w terminie 7 dni. O odszkodowanie można się ubiegać przy co najmniej 3-godzinnym opóźnieniu w dotarciu przez pasażera do miejsca docelowego podróży. W celu dochodzenia swych praw należy złożyć reklamację u przewoźnika, a dopiero po wyczerpaniu trybu reklamacyjnego pasażer może wnieść skargę do Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego - Komisji Ochrony Praw Pasażerów. 

-----
Zapraszamy do przeczytania innych artykułów z sekcji: prawo cywilne, inne obszary prawa.
W przypadku zainteresowania naszymi usługami, zapraszamy do kontaktu z prawnikami.
Kancelaria świadczy także porady prawne przez Internet, zapraszamy do wypełnienia bezpłatnego formularza wyceny usługi.