Rola i funkcja syndyka oraz nadzorcy sądowego
W toku postępowania upadłościowego powoływane mogą być osoby wykonujące różne funkcje. Co do zasady można je podzielić ze względu na typ postępowania, w którym są powoływane:
- postępowanie w sprawie ogłoszenia upadłości - tymczasowy nadzorca sądowy,
- postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu - nadzorca sądowy, nadzorca tymczasowy, zarządca lub zarządca tymczasowy,
- postępowanie upadłościowe obejmujące likwidację masy upadłości - syndyk lub zarządca tymczasowy.
Tymczasowy nadzorca sądowy jest ustanawiany na etapie badania wniosku o ogłoszenie upadłości. Jest ustanawiany jako zabezpieczenie majątku dłużnika, bowiem z mocy prawa jego zgoda jest konieczna dla wszelkich rozporządzeń przekraczających zakres zwykłego zarządu. Ponadto tymczasowy nadzorca sądowy może w dowolnym czasie kontrolować działalność dłużnika oraz weryfikować zabezpieczenie składników jego majątku. Zazwyczaj w postanowieniu powołującym tymczasowego nadzorcę sądowego, sąd upadłościowy wskazuje zakres dodatkowych zadań do wykonania zakreślając jednocześnie termin ich realizacji.
Nadzorca sądowy jest ustanawiany niezwłocznie po ogłoszeniu upadłości z możliwością zawarcia układu. W ramach prowadzonego nadzoru nadzorca sądowy może w każdym czasie kontrolować czynności upadłego, a także przedsiębiorstwo upadłego. Może też sprawdzić, czy mienie upadłego, które nie jest częścią przedsiębiorstwa, jest do-statecznie zabezpieczone przed zniszczeniem.
Zarządcę powołuje się w razie ogłoszenia upadłości z możliwością zawarcia układu, gdy odebrano zarząd majątkiem upadłemu. Zarządcę ustanawia się tak-że, gdy ustanowiono nad częścią majątku zarząd własny upadłego. W sprawach objętych tym zarządem zarządca pełni czynności zastrzeżone dla nadzorcy sądowego.
Z kolei syndyk powoływany jest w przypadku ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego. Syndyk obejmuje majątek upadłego, zarządza nim, zabezpiecza go przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zabraniem go przez osoby postronne oraz przystępuje do jego likwidacji.
Syndyk może żądać od organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego potrzebnych informacji dotyczących majątku upadłego.
W sprawach dotyczących masy upadłości syndyk, zarządca oraz nadzorca sądowy dokonują czynności na rachunek upadłego, lecz w imieniu własnym.
W przypadku odwołania syndyka, nadzorcy sądowego lub zarządcy sąd ustanawia zarządcę tymczasowego albo nadzorcę tymczasowego, do których stosuje się odpowiednio przepisy o syndyku, nadzorcy sądowym i zarządcy.
